PRODUKTY REGIONALNE I PRODUKTY TRADYCYJNE

Zainspirowani pracą nad przepisami do książki MAŁOPOLSKA DO ZJEDZENIA rozpoczynamy nowy cykl na naszym blogu poświęcony tradycyjnym i regionalnym produktom małopolskim i przepisom kulinarnym z ich wykorzystaniem. Tradycyjne i regionalne produkty zajmują bardzo ważne miejsce w naszej kuchni. Są częścią naszej rodzinnej tradycji kulinarnej. Często również pojawiają się w przepisach na naszym blogu. 

Czy wiecie co to są produkty tradycyjne i produkty regionalne?   

Co oznaczają znaki: 
* Chroniona Nazwa Pochodzenia (ChNP)
* Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG) 
* Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS)

Dociekliwych zapraszamy do lektury.

W europejskim systemie jakości żywności zostały wyróżnione 2 kategorie produktów:
 

* Produkty, których wybitna jakość związana jest z tradycyjnymi metodami wytwarzania lub tradycyjnym składem surowców są rejestrowane  w Unii Europejskiej jako Gwarantowane Tradycyjne Specjalności (GTS).

Do rejestru Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności wpisuje się produkty rolne i środki spożywcze, które charakteryzują się znakomitą jakością i tradycyjnym charakterem i nie są powiązane z żadnym szczególnym obszarem. Dlatego producenci spoza Wspólnoty mają także prawo używania zarejestrowanej przez kraj członkowski nazwy i znaku GTS, jeśli stosują się do wymogów specyfikacji produktu i poddają procedurom kontrolnym, przeprowadzanym przez upoważnione  jednostki certyfikujące.

W odniesieniu do Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności rejestracji podlega metoda produkcji,  a nazwa produktu jest chroniona, o ile producenci wystąpili o jej zastrzeżenie.

* Produkty, których wybitna jakość związana jest z obszarem wytwarzania i z jego specyfiką naturalną i kulturową. Produkty te są rejestrowane w Unii Europejskiej jako Chronione Nazwy Pochodzenia (ChNP) lub Chronione Oznaczenia Geograficzne (ChOG). W przypadku Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych ochronie podlega nazwa produktu.

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA (ChNP) :

Jest to europejski znak przyznawany produktom regionalnym wyjątkowej jakości, o nazwie nawiązującej do miejsc w których są wytwarzane i podkreślających ich związek z tymi miejscami. Chronione Nazwy Pochodzenia stosuje się więc do produktów bardzo silnie związanych z danym obszarem geograficznym. Aby korzystać z Chronionej Nazwy Pochodzenia zarówno produkcja surowców, jak i wszystkie etapy produkcji muszą się odbywać na danym (zdefiniowanym) obszarze. Jakość produktu lub jego cechy charakterystyczne powinny być głównie lub wyłącznie związane z tym szczególnym otoczeniem geograficznym i właściwymi dla niego czynnikami naturalnymi oraz ludzkimi, takimi jak klimat, jakość gleby lub lokalne know– how.

Małopolskie produkty posiadające oznaczenie CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA (ChNP) :

1. Bryndza podhalańska - na jej temat przeczytacie więcej W TYM NASZYM ARTYKULE

2. Oscypek - nasz artykuł o oscypku znajdziecie na TEJ STRONIE

3. Redykołki przeczytaj więcej NA TEJ STRONIE

 

4. Karp zatorski

5. Fasola "Piękny Jaś" poczytajcie więcej W TYM ARTYKULE

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE (ChOG) :

W przypadku Chronionego Oznaczenia Geograficznego produkt musi być wytwarzany w regionie, którego nazwę nosi, ale w odróżnieniu do Chronionej Nazwy Pochodzenia, przynajmniej jedna z trzech faz produkcji (produkcja, przetwarzanie lub przygotowanie) musi odbywać się na danym obszarze.  

Małopolskie produkty posiadające oznaczenie CHRONIONE OZNACZENIR GEOGRAFICZNE (ChOG) : 

1. Suska sechlońska - artykuł znajdziecie tu: [KLIK]

2. Kiełbasa lisiecka - poczytajcie: [KLIK]

3. Obwarzanek krakowski - zobaczcie jak się go wypieka [KLIK]

4. Jabłka łąckie - więcej na stronie: [KLIK]

5. Chleb prądnicki - więcej informacji znajdziecie NA TEJ STRONIE NASZEGO BLOGA

 

 6. Jagnięcina podhalańska  

Zarejestrowane produkty nie stają się wyłączną własnością konkretnych producentów, ale są chronione jako wspólne dobro.  Nikt nie może zostać wyłącznym właścicielem narodowej tradycji, dobra płynącego z warunków klimatycznych panujących na danym obszarze bądź przepisów udoskonalanych przez kilka pokoleń. 

 

Znaki GTS, ChNP i ChOG dają konsumentowi pewność, że kupuje żywność bardzo wysokiej jakości, która jednocześnie charakteryzuje się wyjątkową, tradycyjną metodą produkcji, a producentom zapewnia ochronę produktów i ich promocję. 

Przygotowaniu producentów produktów tradycyjnych do wpisania produktów na unijne listy służy Lista Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

LISTA PRODUKTÓW TRADYCYJNYCH MINISTERSTWA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

Na Listę wpisywany jest produkt, którego jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji. Za tradycyjne uważa się metody wykorzystywane od co najmniej 25 lat. Produkt ubiegający się o taki wpis powinien ponadto stanowić element tożsamości społeczności lokalnej i należeć do dziedzictwa kulturowego regionu, z którego pochodzi. Jednym z głównych celów powstania tej listy jest promocja i rozpowszechnianie informacji o produktach wytwarzanych tradycyjnymi, historycznie ugruntowanymi metodami na terenie kraju, po to, aby następnie móc je skuteczniej promować  także za granicą.

Przykłady małopolskich produktów wpisanych na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
 
* pstrąg ojcowski tęczowy - fotoreportaż z naszej wizyty w samym sercu Ojcowskiego Parku Narodowego gdzie mieści się firma Pstrąg Ojcowski znajdziecie NA TEJ STRONIE
 
* karp zatorski wędzony

* sól wielicka
* ser gazdowski (gołka)
* charsznicka kapusta kwaszona
* jajko zielononóżki kuropatwianej
* maliny z Brzeznej
* sądecki miód spadziowy
* masło rzuchowskie 
* śliwowica łącka 

Obecnie na liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest 181 produktów z Małopolski.