DORADA PIECZONA I TARG RYBNY W RIJECE. CHORWACJA

KARTKI Z PODRÓŻY - RIJEKA, CHORWACJA

Podróżując po Istrii postanowiliśmy odwiedzić Rijekę, pięknie położone chorwackie miasto leżące nad Zatoką Kvarner na wzgórzu u podnóża masywu Risnjak. To ważny dla Chorwacji ośrodek gospodarczy i przemysłowy, trzecie co do wielkości miasto w tym kraju. Tu znajduje się również największy chorwacki port.

Rijeka ma interesującą architekturę i bardzo ciekawą historię. W ciągu ostatnich 100 lat aż sześciokrotnie zmieniła przynależność państwową! Opowiemy wam o tym w jednym z kolejnych artykułów pokazując również najciekawsze zabytki tego miasta.

Targ rybny w Rijece

Nasze dorady przebyły bardzo krótką drogę na stół. Z czystych wód Zatoki Kvarner trafiły na chwile na lokalny targ i tego samego dnia wprost do pieca. Kupiliśmy je na słynnym targu rybnym w Rijece (ten gatunek ryb bez trudu kupicie również w naszych dużych sieciach handlowych).

Pawilon targu rybnego w Rijece został zbudowany w 1896 roku w stylu neorenesansowym i jego wygląd nie zmienił się znacząco do dnia dzisiejszego. Zaprojektował go włoski architekt Giacomo Zammatti. Stragany na targu uginają się pod ciężarem morskich wspaniałości. Czuliśmy się tu jak na babilońskim bazarze.

Taka ciekawostka: sardynka to po chorwacku srdela, a sardela (inaczej anchois) to na chorwackim targu rybnym inćun.

Wszędzie wokół nas były małże, krewetki, langustynki, homary, ośmiornice oraz "plave" i "bileje" ryby, bo musicie wiedzieć, że Chorwaci ryby dzielą na "bijele" (czyli białe) i "plave" (błękitne). O co chodzi z tym podziałem?

* "Plave riby" to gatunki bardziej tłuste (to na przykład sardynki, tuńczyki, łososie). Wymagają dłuższej obróbki termicznej niż ryby białe. Większość "błękitnych ryb" świetnie nadaje się do przygotowywania krótko pieczonych steków. Sardynki za to genialnie smakują nie tylko grillowane czy smażone, ale również marynowane w oliwie.

* "Bijele riby" mają niską zawartość tłuszczu, zwłaszcza w mięsie, gdzie stanowi on około 1 procent (a co za tym idzie mają też mniej korzystnych dla naszego zdrowia kwasów tłuszczowych omega-3). Ich mięso jest delikatniejsze w smaku, doskonale nadają się do grillowania i pieczenia. Białe ryby wymagają niższej temperatury podczas obróbki termicznej.

DORADA SMACZNA I ZDROWA

Dorada to wyjątkowo smaczna i wartościowa pod względem zdrowotnym ryba o białym mięsie. Jadano ją już w czasach starożytnych, była ulubiona rybą Rzymian. Ma mało ości, które łatwo od mięsa odchodzą. Jest doskonałym źródłem pełnowartościowego białka, witamin z grupy B (głównie B12), żelaza, witaminy D i fosforu. Jest też bogata w wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Należy do ryb chudych. Najlepiej smakuje przyrządzana na grillu lub pieczona w piekarniku. Dorada jest delikatna w smaku. Idealnie pasuje do niej białe, wytrawne wino.

Ryba ta występuje w Morzu Śródziemnym oraz pasie wód przybrzeżnych środkowej części wschodniego Oceanu Atlantyckiego. Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "aurata" co znaczy "złota", taki bowiem kolor ma pasek między jej oczami.

Hodowlana dorada ma kolor szary, natomiast swobodnie pływająca w Adriatyku przybiera barwę bardziej złotą.

Dorada jest bardzo popularna na całym wybrzeżu Chorwacji. Podczas wakacji w trakcie zakupów spotkacie się tu z różnymi jej nazwami: oroda (na Istrii), komarča (w Splicie), skomarča (na wyspie Korčula), lovrata (na Pelješcu), podlanica (w Zadarze).

Choć dorady są jednymi z naszych ulubionych ryb morskich to nie kupujemy ich często. Jest to gatunek zagrożony wyginięciem (większość stad dziko żyjącej dorady w Morzu Śródziemnym jest przełowiona). Nie mieliśmy jednak tego poczucia będąc na Istrii. Tam dorady są wszechobecne w każdym sklepie rybnym i w menu każdej restauracji.

PIECZONE DORADY

składniki:

* 2 dorady
* 3 łyżki oliwy z oliwek (my wykorzystujemy chorwacka oliwę o charakterystycznie pikantnym smaku)
* sól
* świeżo zmielony pieprz
* 2 ząbki czosnku (jeśli lubicie)
* 1 cytryna
* pomidorki koktajlowe
* 3 gałązki świeżego koperek

wykonanie:

SPRAWIANIE RYB

Brzuch ryby rozcinamy wbijając czubek ostrego noża w odbyt ryby (tuż za płetwą brzuszną ) i bardzo ostrożnie rozcinamy jej brzuch aż do głowy. Nacięcie robimy płytkie, uważając by nie uszkodzić woreczka żółciowego.

Teraz wyciągamy wszystkie wnętrzności, wyrzucamy je i rybę dokładnie płuczemy pod bieżącą, zimna wodą. Następnie wycinamy skrzela. Przychodzi kolej na usunięcie oczu ryby; my nie lubimy gdy jedzenie na nas "patrzy" z talerza :) Wykorzystujemy do tego mały nożyk, jego czubek wsuwamy w oczodół ryby i obrotowym ruchem wyłuskujemy rybie oko.

Ryby czyścimy z łusek: w tym celu przytrzymując je za ogon skrobiemy nożem w kierunku od ogona do głowy. Sprawione ryby bardzo dokładnie myjemy.
Odcinamy płetwy (my używamy do tego celu nożyczek kuchennych).

PIECZENIE RYB

Na jednym z boków ryb robimy nożem płytkie nacięcia. Ryby dokładnie smarujemy oliwą oraz oprószamy solą i świeżo zmielonym pieprzem (w środku i na zewnątrz). Dla wzbogacenia smaku i aromatu do wnętrza ryb włóżcie pokrojone w plasterki ząbki czosnku i gałązki świeżego koperku.

Piekarnik rozgrzewamy do 220 stopni C.

Na blasze do pieczenie układamy ryby ponacinanym bokiem do góry. Obok nich kładziemy pokrojoną na kawałki cytrynę. Dorady pieczemy 25 - 30 minut. Około 5 minut przed wyjęciem ryb z pieca układamy obok nich pomidorki. Pod koniec pieczenia można na 3 minuty włączyć funkcję grillowania aby skórka ryb miejscami kusząco się zrumieniła.

Takie ryby z powodzeniem możecie upiec również na grillu.

Pieczone dorady najlepiej smakują z cząstkami cytryny, świeżym koperkiem i pieczonymi pomidorami.