SYROP Z KWIATOW CZARNEGO BZU

SYROP Z KWIATÓW CZARNEGO BZU

Syrop z kwiatów czarnego bzu to wyśmienity dodatek do napojów. Zachwyca smakiem i aromatem. Latem dodajemy go do zimnej wody, a zimą do gorącej herbaty. Świetnie aromatyzuje również alkohol więc przydaje się do robienia domowych nalewek. Rozcieńczony używamy również do ponczowania tortów, ciast nadając im niepowtarzalny aromat. Jest świetnym dodatkiem do galaretek, dżemów i deserów. Warto go pić aby wzmocnić odporność organizmu bo ma potwierdzone właściwości antywirusowe, bakteriobójcze i przeciwzapalne.

CZARNY BEZ (Sambucus nigra)  jest rośliną pospolitą, jadalną i leczniczą. Krzew rośnie dziko na terenie całej Polski, głównie na obrzeżach miast, lasów, pól, łąk, w parkach. Z jego kwiatów przygotowuje się syrop, wina, nalewki, ocet. Baldachy można również jeść smażone w cieście. Krzewy czarnego bzu dorastają do 3, a nawet 8 metrów wysokości. Kwiaty czarnego bzu są bardzo drobne, białe z blado żółtymi pylnikami, zebrane w płaskie baldachy o średnicy około 10 cm. 

 

Owoce czarnego bzu są niewielkie, kuliste z ciemnoczerwoną i błyszczącą skórką, która w miarę dojrzewania przybiera czarną barwę. Po roztarciu owocu ukazuje się krwistoczerwony miąższ z malutkimi pestkami. Liście czarnego bzu są podłużne (około dwukrotnie dłuższe niż szersze); osiągają od 3 do 9 cm długości. Na górnej stronie są ciemnozielone, od spodu nieco jaśniejsze. Na gałązkach rosną nieparzyście (najczęściej po 5, rzadziej 3, 7 lub 9) i naprzeciwlegle.

UWAGA! Nie można jeść surowych kwiatów i owoców czarnego bzu. Najpierw trzeba poddać je obróbce termicznej lub suszeniu, które neutralizują zawartą w nich toksyczną substancję. Jeśli ta informacja wzbudza w was niepokój to przypominam wam, że ta sama sytuacja dotyczy fasolki szparagowej. Zawarta w niej toksyczna dla nas substancja również rozkłada się podczas gotowania i nie jest to powód aby rezygnować z jedzenia fasolki.

ZBIERANIE KWIATÓW CZARNEGO BZU

Kwiatostany czarnego bzu (baldachy) zbieramy głównie w czerwcu (krzewy kwitną od końca maja do początków lipca), w ich pełnym rozkwicie, w suchy i słoneczny dzień (najlepiej do godzin południowych). Często osiągają one wielkość talerzyków deserowych. Delikatnie obcinamy je od krzewu nożyczkami lub sekatorem i chowamy do siatki lub koszyka uważając przy tym by nie otrząsnąć z nich cennego kwiatowego pyłku. To on jest najcenniejszy, bogaty w substancje lecznicze i cudowny aromat. Na zbiory kwiatów czarnego bzu wybieramy najlepiej  miejsca czyste ekologicznie znajdujące się z dala od dróg i ulic. Przed ścięciem baldachów należy upewnić się czy łodyżki kwiatu nie obsiadły mszyce (nie warto ich zbierać – w trakcie prób usunięcia owadów otrzepiecie cały pyłek z kwiatów).

Kwiaty należy przerabiać zaraz po ich zerwaniu (bardzo szybko więdną).

UWAGA! Pamiętajcie by z jednej rośliny nie zrywać wszystkich kwiatów aby nie zakłócić naturalnego wzrostu i rozwoju rośliny.

SUSZENIE KWIATÓW CZARNEGO BZU

Po ścięciu baldachy wiążemy w bukiety i suszymy powieszone pod sufitem, w ciepłym i przewiewnym miejscu. Można je również suszyć rozłożone na blachach wyłożonych papierem w piekarniku w temperaturze do 40 stopni C przy otwartych drzwiczkach.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE KWIATÓW CZARNEGO BZU:

• wzmacniają odporność
• działają wykrztuśnie i rozrzedzają katar
• działają napotnie
• maja działanie antywirusowe
• chronią i wzmacniają błony śluzowe dróg oddechowych
• działają moczopędnie
• stabilizują krwiobieg
• wzmacniają naczynia włosowate
• ma działanie przeciwbólowe
• działają oczyszczająco i  usuwają wolne rodniki
• przyspieszają przemianę materii
• napar z kwiatów czarnego bzu łagodzi stany zapalne skóry

W medycynie ludowej syrop z kwiatów czarnego bzu był obok  herbatki lipowej i soku malinowego podstawowym lekiem na przeziębienie.

Czarny bez jest również bogaty w witaminy i minerały: beta karoten, witaminy A, B₁, B₂, B₃, B₆, C oraz potas, wapń, magnez, sód, fosfor, sód. Zawiera też  pierwiastki śladowe: żelazo, miedź, mangan i cynk.

W stanach przeziębienia należy przyjmować 3-4 razy dziennie po 1 łyżeczce syropu z czarnego bzu (dzieci połowę dawki).

SYROP Z KWIATÓW CZARNEGO BZU

Nasz przepis na syrop z kwiatów czarnego bzu zawiera zdecydowanie mniej cukru niż tradycyjne przepisy.

składniki:

* 80 - 100 baldachów kwiatów czarnego bzu

* sok wyciśnięty z 6 dużych, soczystych cytryn

* 1 łyżka octu z białego wina lub octu jabłkowego

* 3,5 litry wody

* 2 kg cukru

ETAP PIERWSZY

Z kwiatami obchodzimy się bardzo delikatnie, nie potrząsamy nimi, nie myjemy ich i nie płuczemy uważając by nie otrząsnąć z nich cennego pyłku.
 

Trzymając baldachy kwiatostanem w dół, bezpośrednio nad naczyniem w którym będziemy przygotowywać syrop, cierpliwie odcinamy nożyczkami kwiaty od gorzkawych w smaku łodyżek i ogonków. Następnie zalewamy je 2 litrami wrzącej wody, mieszamy, dociskamy lekko aby nie wystawały ponad powierzchnię, przykrywamy naczynie (np. gazą lub kuchennym ręcznikiem papierowym) i odstawiamy w chłodne miejsce na 12 – 24 godziny, np. do lodówki. My przygotowujemy napar w wysokim słoju.

 

ETAP DRUGI

Zaczynamy od wyparzenia słoików w których będziemy przechowywać syrop. Słoiki i pokrywki dokładnie myjemy i partiami wygotowujemy przez około 2 minuty. Do przechowywania syropu świetnie nadają się również butelki po czystej wódce (jeśli były dokładnie zakręcone zaraz po opróżnieniu). Nie trzeba ich myć w środku ani wyparzać.

Napar z kwiatów czarnego bzu przecedzamy po upływie co najmniej 12 godzin od jego zalania, kwiatostany dokładnie odciskamy i wyrzucamy je (już spełniły swoją powinność).

W osobnym naczyniu zagotowujemy 1,5 litra wody z dodatkiem 2 kg cukru, octu jabłkowego i soku wyciśniętego z 6 cytryn. Gotujący się cukrowy syrop mieszamy co jakiś czas do dokładnego rozpuszczenia się cukru.  Gdy jest już gotowy wlewamy do niego napar z kwiatów czarnego bzu. Całość zagotowujemy.

Wrzący syrop przelewamy do wyparzonych słoików lub butelek, natychmiast mocno je zakręcamy i pozostawiamy do wystudzenia. Nie wymagają już pasteryzowania. 

Na zdjęciu: lemoniada z syropem z kwiatów czarnego bzu